भारतीय चित्रपटांच्या जगात, जिथे दिग्गजांचा जन्म होतो आणि कथा सांगितल्या जातात, महेश अंबर कोठारे (Mahesh Kothare) हे सर्जनशीलता आणि नाविन्यपूर्णतेचे दिवाण म्हणून उभे आहेत. 28 सप्टेंबर 1953 रोजी मुंबई, भारत येथे जन्मलेल्या कोठारे यांनी मराठी आणि हिंदी चित्रपटसृष्टीतील अष्टपैलू अभिनेता, दिग्दर्शक आणि निर्माता म्हणून आपले नाव कोरले आहे. हा लेख रुपेरी पडद्यावर अमिट छाप सोडणाऱ्या या प्रसिद्ध व्यक्तिमत्त्वाच्या जीवनाची आणि कारकीर्दीची माहिती देतो.
Mahesh Kothare -एक आशादायक सुरुवात:
महेश कोठारे (Mahesh Kothare) यांचा चित्रपटसृष्टीतील प्रवास अगदी लहान वयात सुरू झाला. त्याने बालकलाकार म्हणून सुरुवात केली आणि आपल्या कलागुणांचे प्रदर्शन केले जे लवकरच उद्योगाला तुफान घेऊन जाईल. “राजा और रंक,” “छोटा भाई,” “मेरे लाल,” आणि “घर घर की कहानी” यांसारख्या चित्रपटांमध्ये त्याच्या सुरुवातीच्या भूमिकांनी एक कलाकार म्हणून त्याच्याकडे असलेल्या अफाट क्षमतेचे संकेत दिले.
जादूच्या मागे असलेला माणूस:
कोठारे यांचा पराक्रम अभिनयापलीकडेही विस्तारला आहे. त्यांनी चित्रपट निर्मिती आणि दिग्दर्शनात झोकून दिले आणि एक बहुआयामी कलाकार म्हणून त्यांची स्थिती मजबूत केली. 1985 मधील “धूम धडाका” हा त्यांचा पहिला दिग्दर्शनाचा प्रयत्न, दोन दशकांहून अधिक काळ असलेल्या एका उल्लेखनीय प्रवासाची सुरुवात झाली. कोठारे यांच्या दिग्दर्शनाचे प्रकल्प त्यांच्या तांत्रिक कौशल्याने आणि कल्पक संकल्पनांनी वैशिष्ट्यीकृत केले होते, ज्यामुळे त्यांना काल्पनिक शैलीचा यशस्वीपणे शोध घेणार्‍या काही भारतीय चित्रपट निर्मात्यांपैकी एक म्हणून वेगळे केले गेले.
क्रांतीकारी मराठी चित्रपट:
मराठी चित्रपटसृष्टीतील एक क्रांतिकारी व्यक्तिमत्व मानले जाणारे कोठारे यांनी लक्ष्मीकांत बेर्डे, सचिन पिळगावकर आणि अशोक सराफ यांच्यासारख्या दिग्गजांसह 1980 आणि 1990 च्या दशकात एकापाठोपाठ एक हिट चित्रपट देणारी चौकडी तयार केली. त्यांच्या एकत्रित प्रयत्नांनी मराठी चित्रपटसृष्टीला आकार दिला आणि उद्योगाकडे एक नवीन, तरुण दृष्टीकोन आणला.
कोठारे यांच्या दूरदर्शी दृष्टीकोनाने चित्रपट निर्मितीसाठी अनेक ग्राउंडब्रेकिंग तंत्रे सादर केली. त्यांनी दिग्दर्शित केलेले “नवरी मिले नवर्याला” आणि “धूम धडका” हे दोन्ही चित्रपट बॉक्स ऑफिसवर यशस्वी ठरले. “धूम धडाका” विशेषतः प्रभावशाली होता, ज्याने मराठी चित्रपटसृष्टीची एक नवीन लाट आणली आणि कथाकथनाच्या अनोख्या शैलीने तरुण प्रेक्षकांना मोहित केले.
कोठारे यांची अभिनव भावना एवढ्यावरच थांबली नाही. जनमानसात गुंजेल अशा विनोदी चित्रपटांची निर्मिती करून त्यांनी मराठी चित्रपटसृष्टीची क्षितिजे विस्तारली. त्यांनी “धडकेबाज” हा सिनेमास्कोपमध्ये चित्रित केलेला पहिला मराठी चित्रपट बनवला आणि “चिमणी पाखरा” सोबत डॉल्बी डिजिटल साऊंड सारखे नावीन्य आणले. 2004 मध्ये, त्याने “पच्छडलेला” या पहिल्या मराठी चित्रपटाद्वारे सीमारेषा आणखीनच पुढे ढकलली, ज्यामध्ये संगणक-व्युत्पन्न प्रभावांचा समावेश होता.
पायनियरिंग सायन्स फिक्शन:
मराठी चित्रपट उद्योगातील ट्रेलब्लेझर म्हणून, कोठारे यांनी विज्ञान कथांसह अज्ञात प्रदेशांचा शोध लावला. प्रादेशिक चित्रपटात कथाकथनाची व्याप्ती वाढवून विज्ञान-कथा चित्रपटांची निर्मिती करणारे ते पहिले मराठी चित्रपट निर्माते ठरले. या चित्रपटांनी त्याच्या आधीच वैविध्यपूर्ण पोर्टफोलिओमध्ये एक अनोखा आयाम जोडला.
इन्स्पेक्टर महेश जाधव घटना:
त्यांच्या बहुतेक हिट चित्रपटांमध्ये कोठारे यांनी इन्स्पेक्टर महेश जाधव या काल्पनिक पात्राची भूमिका साकारली, जी मराठी प्रेक्षकांना आवडते. त्याचा कॅचफ्रेज, “डॅम इट!” आयकॉनिक बनले आणि राज्यभरातील चाहत्यांमध्ये प्रतिध्वनित झाले. कोठारे यांनी “डॅम इट अनी बरच काही” हे आत्मचरित्रही लिहिले, जे त्यांच्या प्रेक्षकांशी असलेल्या त्यांच्या कायमस्वरूपी संबंधाचा पुरावा आहे.
कौटुंबिक प्रकरण:
कोठारे यांच्या चित्रपटसृष्टीच्या प्रवासात त्यांच्या कुटुंबाचाही मोलाचा वाटा आहे. त्यांचा मुलगा आदिनाथ कोठारे याने स्वतः कोठारे दिग्दर्शित केलेल्या “झपतलेला 2” मध्ये मुख्य भूमिका साकारली होती. मराठी अभिनेत्री उर्मिला कोठारेशी आदिनाथच्या लग्नामुळे मराठी चित्रपटसृष्टीतील कुटुंबाचे अस्तित्व आणखी दृढ झाले.
सिल्व्हर स्क्रीनच्या पलीकडे:
कोठारे यांचे कर्तृत्व त्यांच्या कॅमेर्‍यासमोर आणि मागे काम करण्यापलीकडे आहे. त्यांनी B.Sc ची पदवी घेतली आहे. आणि L.L.B. आणि कधीतरी फौजदारी वकील म्हणूनही करिअर केले. त्याच्या वैविध्यपूर्ण आवडी आणि प्रतिभा मनोरंजनाच्या जगामध्ये त्याच्या योगदानाच्या बहुआयामी स्वरूपाचे प्रतिबिंब आहेत.
पुरस्कार आणि ओळख:
कोठारे यांचे भारतीय चित्रपटसृष्टीतील मोठे योगदान दुर्लक्षित राहिलेले नाही. त्यांच्या संपूर्ण कारकिर्दीत त्यांना अनेक पुरस्कार मिळाले आहेत. काही उल्लेखनीय पुरस्कारांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
१९८६ – फिल्मफेअर अवॉर्ड्समध्ये “धुमधडाका” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक.
१९८६ – फिल्मफेअर अवॉर्ड्समध्ये “धुमधडाका” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट चित्रपट.
1994 – महाराष्ट्र राज्य पुरस्कारांमध्ये “माझा छकुला” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक.
1994 – महाराष्ट्र राज्य पुरस्कारांमध्ये “माझा छकुला” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट चित्रपट.
1994 – स्क्रीन अवॉर्ड्समध्ये “माझा छकुला” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक.
1994 – स्क्रीन अवॉर्ड्समध्ये “माझा छकुला” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट चित्रपट.
2001 – मराठी स्क्रीन अवॉर्ड्समध्ये “खतरनाक” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक.
2007 – महाराष्ट्र राज्य पुरस्कारांमध्ये “खबरदार” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक.
2007 – महाराष्ट्र राज्य पुरस्कारांमध्ये “खबरदार” (मराठी) साठी सर्वोत्कृष्ट पटकथा.
2009 – महाराष्ट्र राज्य पुरस्कारांमध्ये मराठी चित्रपटातील उत्कृष्ट योगदानाबद्दल पुरस्कार.
पुरस्कार.
२०२१ – मराठी चित्रपटसृष्टीतील उत्कृष्टतेसाठी फिल्मफेअर पुरस्कार.
वारसा आणि प्रभाव:
महेश कोठारे (Mahesh Kothare) यांचा मराठी आणि हिंदी चित्रपटसृष्टीवर असलेला प्रभाव अफाट आहे. कथाकथन, तांत्रिक नवकल्पना आणि वैविध्यपूर्ण योगदानासाठी त्यांचे समर्पण उद्योगावर अमिट छाप सोडले आहे. एक चित्रपट निर्माता म्हणून ज्याने अज्ञात प्रदेशात पाऊल ठेवले, नवीन तंत्रज्ञान सादर केले आणि सातत्याने हिट्स दिले, कोठारे यांचा वारसा नवोदित चित्रपट निर्मात्यांना प्रेरणा देत आहे आणि पिढ्यानपिढ्या प्रेक्षकांचे मनोरंजन करत आहे.
शेवटी, महेश कोठारे (Mahesh Kothare) यांचा बालकलाकार ते सिनेसृष्टीतील उस्ताद असा प्रवास, त्यांचा मराठी चित्रपटसृष्टीवर झालेला क्रांतिकारक प्रभाव आणि चित्रपट सृष्टीतील उत्कृष्टतेचा त्यांचा अथक प्रयत्न यामुळे भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक खरा दंतकथा आहे. त्याचे आयकॉनिक कॅचफ्रेज, “डॅम इट!” त्यांच्या चाहत्यांच्या हृदयात प्रतिध्वनी आहे आणि त्यांचे योगदान चित्रपट इतिहासाच्या इतिहासात कायमचे साजरे केले जाईल.
लेखन..टीम,मराठीमंडे.कॉम
महेश कोठारे यांच्या बद्दल व या लेखा बद्दल आपले अभिप्राय खाली दिलेल्या Comment-Box मध्ये नोंदवायला मात्र विसरू नका,तुमच्या एका Comment मुळे आमच्या लेखकास एक शक्ती व उत्त्साह मिळते.
“तुम्ही आमच्या कामाला पाठिंबा द्याल का? कृपया आज Marathimonday.com ला आर्थिक भेट देण्याचा विचार करा”
